Lompat ke isi

Imam Hadi AS

Ti wikishia
Ali bin Muhammad al-Hadi AS
Imam kasapuluh Syiah
Lahir15 Dzulhijjah 212 H/827
Tempat kalahiranSharya, Madinah
Waktos syahid3 Rajab 254 H/868 di
Mangsa kahirupan34 Tahun
Tempat dikuburkeunSamara, Irak
BapaImam Muhammad al-Jawad AS
IndungSamanah Maghribiyah
IstriHudaits atawa Sulail
Putra putriImam Hasan al-Askari AS • Sayyid Muhammad • Husain • Ja'far • Aisyah
KunyaAbu al-Hasan

Ali bin Muhammad anu kasohor ku ngaran Imam Hadi atawa Imam Ali an-Naqi (212-254 H) nyaéta Imam kasapuluh ti Syiah sarta putra Imam Jawad AS. Anjeunna nyekel kalungguhan Imamah ti 220 nepi ka 254 H salila 34 taun. Mangsa Imamah Imam Hadi babarengan jeung kakhalifahan sababaraha Khalifah Bani Abbasiyah di antarana Al-Mutawakkil. Anjeunna nyéépkeun sabagéan ageung taun-taun Imamahna di Samarra dina pangawasan pangawasa Abbasiyah.

Ti Imam Hadi AS aya hadis-hadis ngeunaan perkara aqidah, tafsir, fikih, jeung akhlak anu diriwayatkeun. Dina sabagian riwayat ieu, dibahas pasualan kawas Tasybih jeung Tanzih sarta Jabr jeung Ikhtiar. Ziarah Jami'ah Kabirah jeung Ziarah Ghadiriyah ogé diriwayatkeun ti anjeunna.

Khalifah-khalifah Abbasiyah ngawatesan Imam Hadi AS sarta ngahalangan anjeunna pikeun komunikasi jeung para Syiah. Ku sabab kitu, anjeunna lolobana ngahubungi para Syiah ngaliwatan Organisasi Wikalah anu diwangun ku sababaraha wakil Imam. Abdul Azim al-Hasani, Utsman bin Sa'id al-'Amri, Ayyub bin Nuh, jeung Hasan bin Rasyid mangrupa sahabat-sahabat anjeunna.

Makam Imam Hadi di Samarra mangrupa tempat ziarah para Syiah. Tempat ieu disebut Haram al-'Askariyain kusabab anjeunna jeung putrana Imam Hasan al-'Askari AS

Nami, Nasab, jeung Lakab

Artikel utama : Daptar Kunyah jeung Lakab Imam Hadi AS

Ali bin Muhammad, anu kasohor ku ngaran Imam Hadi jeung Ali an-Naqi, nyaéta Imam kasapuluh Syiah. Bapana nyaéta Imam Jawad AS, Imam kasalapan Syiah, sedengkeun indungna nyaéta sahaya [1] anu ngaranna Samanah al-Maghribiyyah [2] atawa Súsan [3].

Di antara alqab anu paling kasohor pikeun Imam kasapuluh Syiah nyaéta Al-Hadi jeung An-Naqi [4]. Disebutkeun yén panyabab anjeunna digelaran Al-Hadi nyaéta kusabab anjeunna, dina jamanna, mangrupa pituduh anu panghadéna pikeun masarakat nuju kana kahadéan [5]. Alqab-alqab séjénna saperti Al-Murtadla, Al-'Alim, Al-Faqih, Al-Amin, An-Nasih, Al-Khalish, jeung Ath-Thayyib ogé disebatkeun pikeun anjeunna [6].

Syaikh Shaduq (wafat 381 H) nyaritakeun ti guruna yén Imam Hadi jeung putrana Imam Hasan al-'Askari AS disebut Al-'Askari kusabab cicingna di wewengkon anu dingaranan 'Askar di Samarra [7]. Ibnu al-Jauzi (wafat 654 H), saurang ulama Ahlus Sunnah, dina bukuna Tadzkirat al-Khawash ogé nyatakeun yén ngaran Al-'Askari pikeun Imam Hadi disababkeun ku hal anu sarua [8].

Kunyah anjeunna nyaéta Abul Hasan [9]. Dina sumber-sumber hadis, anjeunna disebut Abul Hasan ats-Tsalits (Abul Hasan Katilu) [10] sangkan teu rancu jeung Abul Hasan al-Awwal (Imam Kadzim) jeung Abul Hasan ats-Tsani (Imam Radla) [11].

Riwayat Hirup

Numutkeun pendapat Al-Kulaini,[12] Al-Thusi,[13] Al-Mufid [14] jeung Ibnu Syahr Asyub,[15] Imam Hadi gumelar di Sharya (hiji wewengkon caket Madinah) dina 15 Dzulhijjah taun 212 H. Sanajan kitu, kagumelaran anjeunna ogé dicatet dina tanggal 2 atawa 5 Rajab taun anu sarua,[16] Rajab 214 H, jeung Jumadil Tsani 215 H.[17]

Numutkeun laporan Al-Mas'udi, sajarawan abad ka-4, dina taun nalika Imam Jawad ngajalankeun ibadah haji jeung pamajikanana, Ummu al-Fadhl, Imam Hadi anu masih leutik dibawa ka Madinah [18] sarta anjeunna cicing di Madinah nepi ka taun 233 H. Al-Ya'qubi, sajarawan abad ka-3 H, nyerat yén dina taun éta, Al-Mutawakkil al-'Abbasi ngagero Imam Hadi ka Samarra [19] sarta nempatkeun anjeunna di wewengkon anu dingaranan 'Askar di handapeun pangawasan, sarta anjeunna cicing di dinya nepi ka ahir umurna.[20]

Informasi ngeunaan kahirupan Imam Hadi, Imam Jawad, jeung Imam 'Askari téh saeutik pisan dibandingkeun jeung Imam-Imam Syiah anu séjénna. Muhammad Husain Rajabli Dawani (gumelar 1339 S), saurang ahli sajarah, nyebutkeun yén panyababna nyaéta umur anu pondok, kakurungan, sareng panulis buku-buku sajarah dina mangsa éta umumna lain urang Syiah.[21]

Carita Masukna Al-Junaidi ka Syiah

Numutkeun laporan anu diriwayatkeun dina Itsbat al-Washiyyah, sanggeus syahidna Imam Jawad, pamaréntahan Abbasiyah ngutus saurang anu ngaranna Abu 'Abdillah al-Junaidi, anu dikenal fanatik jeung gencar pisan ngamusuhan Ahlulbait, pikeun ngajar Imam Hadi, ngawas anjeunna, sarta ngahalangan para Syiah pikeun ngahubungi anjeunna; tapi sababaraha waktu sanggeusna, jalma ieu kapangaruhan ku élmu jeung kapribadian Imam tuluy asup Syiah.[22]

Barudak

Dina sumber-sumber Syiah, aya opat urang putra pikeun Imam Hadi anu dingaranan Hasan, Muhammad, Husain, jeung Ja'far.[23] Ogé aya hiji putri anu dingaranan 'Aisyah ku Al-Mufid [24] sarta 'Illiyyah (atawa 'Aliyyah) ku Ibnu Syahr Asyub.[25] Dina Dalail al-Imamah disebatkeun aya dua putri anu dingaranan 'Aisyah jeung Dalalah pikeun anjeunna.[26] Ibnu Hajar al-Haitami, saurang ulama Ahlus Sunnah, dina Al-Shawa'iq al-Muhriqah nyebutkeun yén barudak Imam kasapuluh Syiah téh opat putra jeung hiji putri.[27]

Kasyahidan jeung Makam

Dina Dalail al-Imamah jeung Kasyf al-Ghummah disebutkeun yén Imam Hadi AS diracun dina mangsa pamaréntahan Al-Mu'tazz al-'Abbasi (252-255 H) sarta ku sabab éta anjeunna kasyahidan.[28] Ibnu Syahr Asyub (wafat: 588 H) ogé percaya yén anjeunna kasyahidan dina ahir pamaréntahan Al-Mu'tamid (pamaréntahan: 256-278 H) sarta nyaritakeun ti Ibnu Babawaih yén Al-Mu'tamid masihan racun ka anjeunna.[29] Sanajan kitu, Al-Mufid (wafat: 413 H) nyatakeun yén Imam Hadi wafat dina bulan Rajab 254 H sanggeus cicing salila 20 taun 9 bulan di Samarra, dina yuswa 41 taun.[30] Sababaraha sumber nyatet dinten kasyahidan anjeunna nyaéta 3 Rajab[31] sedengkeun sababaraha anu séjénna nyatet tanggal 25 atawa 26 Jumadil Tsani.[32] Dina kalénder resmi Républik Islam Iran, 3 Rajab kacatet salaku dinten kasyahidan anjeunna.

Numutkeun laporan Al-Mas'udi, sajarawan abad ka-4 H, Imam Hasan al-'Askari milu dina panyolotan ramana. Layon anjeunna ditempatkeun di jalan hareupeun imah Musa bin Bugha, sarta saméméh Khalifah Abbasiyah sumping ka panyolotan, Imam 'Askari nga-sholat-i layon ramana. Al-Mas'udi ngalaporkeun yén panyolotan Imam Hadi rame pisan ku balaréa.[33]

Haram al-'Askariyain

Artikel utama : Haram al-'Askariyain

Imam Hadi AS dikubur di imah anu dicicingan ku anjeunna di Samarra.[34] Tempat makam Imam Hadi AS jeung putrana Imam Hasan al-'Askari AS di Samarra katelah ku ngaran Haram al-'Askariyain. Sanggeus dikuburna Imam Hadi AS di imahna, Imam 'Askari AS nunjuk saurang khadim pikeun makam anjeunna. Dina taun 328 H, kubah munggaran diwangun pikeun makam aranjeunna duaan.[35] Haram al-'Askariyain parantos direstorasi, dilengkepan, sarta direnovasi dina sababaraha période.[36]

Artikel utama : Panghancuran Haram al-'Askariyain

Dina taun 1384 jeung 1386 S, sabagian tina Haram al-'Askariyain ancur dina serangan bom téroris.[37] Satgas Rekonstruksi 'Atabat 'Aliyat réngsé ngarékontruksina dina taun 1394 S.[38] Dlurih haram ogé diwangun kalayan dukungan Ayatullah Sistani.[39]

Mangsa Imamah

Imam Hadi AS :

"Jalma-jalma di dunya sibuk ku harta banda, sareng di akherat sibuk ku amal-amalna."

'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 304.

Ali bin Muhammad, dina taun 220 H, dina yuswa dalapan taun ngayakeun Imamah.[40] Numutkeun sumber-sumber, yuswa anu ngora Imam Hadi AS dina mimiti Imamah henteu nyababkeun ragu-ragu di kalangan Syiah; sabab Imamah Imam Jawad, bapana, ogé dimimitian dina yuswa anu ngora.[41] Numutkeun Al-Mufid, para Syiah, sanggeus Imam kasalapan, iwal ti sababaraha urang, nampi Imamah Imam Hadi AS.[42] Jalma-jalma éta nganggap Musa al-Mubarqa' salaku Imam. Sanajan kitu, sanggeus sababaraha waktos aranjeunna mundur tina kapercayaanana sareng ngagabung ka mayoritas Syiah.[43]

Sa'd bin 'Abdullah al-Asy'ari nyatakeun yén balikna jalma-jalma éta ka Imam Hadi AS disababkeun ku Musa al-Mubarqa' nyatakeun bébas tina aranjeunna.[44] Syaikh Mufid[45] jeung Ibnu Syahr Asyub,[46] nyatakeun yén kasapukan para Syiah ngeunaan Imamah Imam Hadi AS sareng henteuna deui anu ngaku Imam salian ti anjeunna mangrupa bukti anu kuat pikeun ngabuktikeun Imamah anjeunna.[47] Muhammad bin Ya'qub al-Kulaini sareng Syaikh Mufid, parantos ngadadarkeun nash-nash anu aya hubunganana sareng pembuktian Imamah anjeunna dina karyana.[48] Citakan:Kotak kutipan

Imam Hadi AS

"Hikmah henteu mangaruhan kana budi pekerti anu rusak."

'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 304.

Numutkeun Ibnu Syahr Asyub, para Syiah terang ngeunaan Imamah Ali bin Muhammad ngaliwatan nash-nash ti Imam-Imam saméméhna; nash-nash anu diriwayatkeun ku para rawi di antarana Isma'il bin Mihran sareng Abu Ja'far al-Asy'ari.[49]

Khalifah Sasamangsa

Imam Hadi AS nyekel Imamah salila 33 taun (220 H-254 H)[50] Salila waktos ieu, sababaraha Khalifah Abbasiyah jumeneng. Awal Imamah anjeunna babarengan sareng kakhalifahan Al-Mu'tashim sareng ahirna babarengan sareng kakhalifahan Al-Mu'tazz.[51] Sanajan kitu, Ibnu Syahr Asyub nyatakeun yén ahir umur Imam Hadi AS aya dina mangsa kakhalifahan Al-Mu'tamid al-'Abbasi.[52]

Imam kasapuluh Syiah nyéépkeun tujuh taun tina Imamahna dina période kakhalifahan Al-Mu'tashim al-'Abbasi.[53] Numutkeun Jasin Husain, panulis buku Tarikh Siyasi Ghaibah Imam Dua Belas (aj), Al-Mu'tashim dina mangsa Imam Hadi, dibandingkeun jeung mangsa Imam Jawad, kirang ketat ka para Syiah sareng langkung toleran ka Bani 'Ali sareng parobihan pendekatan ieu disababkeun ku pamulihan kaayaan ékonomi sareng ngirangan pemberontakan Bani 'Ali.[54] Ogé kira-kira lima taun tina mangsa Imamah Imam kasapuluh, babarengan sareng kakhalifahan Al-Watsiq, opat belas taun sareng kakhalifahan Al-Mutawakkil, genep bulan sareng kakhalifahan Al-Mustanshir, dua taun salapan bulan sareng kakhalifahan Al-Musta'in sareng langkung ti dalapan taun sareng kakhalifahan Al-Mu'tazz.[55]

Panggilan ka Samarra

Al-Mutawakkil al-'Abbasi dina 233 H maksa Imam Hadi AS pikeun pindah ti Madinah ka Samarra.[56] Al-Mufid ngalaporkeun yén tindakan Al-Mutawakkil ieu lumangsung dina taun 243 H;[57] tapi numutkeun Rasul Ja'fariyan, panalungtik sajarah Islam, tanggal éta henteu leres.[58] Disebutkeun yén panyabab Al-Mutawakkil ngalakukeun ieu nyaéta fitnah anu disebarkeun ku 'Abdullah bin Muhammad, wakil pamaréntahan Abbasiyah di Madinah[59] sareng Al-Bariha al-'Abbasi, Imam jamaah anu diangkat ku Khalifah di Makkah sareng Madinah, ngalawan Imam Hadi AS[60] sareng ogé laporan ngeunaan karep masarakat ka Imam kasapuluh Syiah.[61]

Numutkeun laporan Al-Mas'udi, Al-Bariha, dina suratna ka Al-Mutawakkil, nyarios ka anjeunna: "Upami anjeun hoyong Makkah sareng Madinah, usir Ali bin Muhammad ti dinya; sabab anjeunna ngajak ka dirina sorangan sareng ngumpulkeun sajumlah ageung jalma di sakurilingna."[62] Dumasar kana ieu, Yahya bin Hartsamah ditugaskeun ku Al-Mutawakkil pikeun mindahkeun Imam Hadi AS ka Samarra.[63] Imam Hadi AS dina suratna ka Al-Mutawakkil, nampik fitnah-fitnah ngalawan dirina;[64] tapi Al-Mutawakkil dina balesanna, kalayan hormat nyuhunkeun anjeunna pikeun angkat ka Samarra.[65] Téks surat Al-Mutawakkil, diriwayatkeun dina karya Al-Mufid sareng Al-Kulaini.[66]

Numutkeun Rasul Ja'fariyan, Al-Mutawakkil ngarancang program mindahkeun Imam Hadi AS ka Samarra ku cara kitu supados henteu ngahudangkeun kasadaran masarakat sareng perjalanan dipaksa Imam henteu ngagaduhan akibat;[67] tapi Sibth Ibnu al-Jauzi, saurang ulama Ahlus Sunnah, ngalaporkeun laporan ti Yahya bin Hartsamah yén masarakat Madinah pisan hariwang sareng guligah sareng kasedihna dugi ka nyababkeun tangisan sareng rarayuhan anu henteu kantos kajantenan di Madinah sateuacanna.[68] Imam Hadi AS sanggeus kaluar ti Madinah, asup ka Kadzimain sareng di dinya disambut ku masarakat.[69] Di Kadzimain, anjeunna angkat ka imah Khuzaimah bin Hazim teras diangkut ka Samarra.[70]

Numutkeun Syaikh Mufid, Imam Hadi sacara lahiriah dihormati ku Al-Mutawakkil; tapi Al-Mutawakkil konspirasi ngalawan anjeunna.[71] Numutkeun laporan Al-Thabarsi tujuan Al-Mutawakkil ku ieu nyaéta pikeun ngirangan kawibawaan sareng kaagungan anjeunna dina panon masarakat.[72] Numutkeun Al-Mufid, dinten munggaran nalika Imam asup ka Samarra, dumasar paréntah Al-Mutawakkil, anjeunna disimpen sapoe di "Khān al-Sa'ālīk" (tempat ngumpulna jalma miskin sareng nu butuh) sareng dinten salajengna dibawa ka imah anu disayogikeun pikeun anjeunna.[73] Numutkeun Shalih bin Sa'id, tindakan ieu dilaksanakeun pikeun ngahinakeun Imam Hadi AS.[74]

Pangawasa Abbasiyah nalika Imam Hadi AS cicing di Samarra, ketat pisan ka anjeunna. Contona, aranjeunna ngagali kuburan di kamar tempat anjeunna cicing. Ogé anjeunna digero wengi-wengi sareng teu dibere béja ka karaton Khalifah sareng ngahalangan para Syiah pikeun komunikasi sareng anjeunna.[75] Sababaraha panulis nyatakeun alesan panyobatan Al-Mutawakkil ka Imam Hadi AS saperti kieu:

  1. Al-Mutawakkil sacara teologis condong ka Ahl al-Hadits anu nentang Mu'tazilah sareng Syiah, sareng Ahl al-Hadits ngadorong Al-Mutawakkil ngalawan Syiah.
  2. Al-Mutawaklim hariwang ngeunaan status sosialna sareng sieun hubungan masarakat sareng Imam Syiah. Ku kituna, anjeunna narékahan pikeun ngeureunkeun hubungan ieu.[76] Al-Mutawakkil dina hal ieu, ngancurkeun makam Imam Husain AS sareng ketat ka jamaah Imam Husain.[77]

Sanggeus Al-Mutawakkil, putrana Al-Muntashir jumeneng. Dina période ieu, tekanan pamaréntahan ka kulawarga Bani 'Ali, kaasup Imam Hadi AS, ngirangan.[78]

Hubungan jeung Kaum Ghulat

Ghulat aktip dina mangsa Imamah Imam Hadi. Aranjeunna ngawanohkeun dirina salaku sahabat sareng jalma anu caket sareng Hadrat Hadi sareng masihan bahan ka Imam Syiah kaasup Imam Hadi anu, dumasar kana surat Ahmad bin Muhammad bin 'Isa al-Asy'ari ka Imam Hadi, haté jijik ngadangukeunana. Di sisi séjén, kusabab disandikeun ka A'immah, aranjeunna henteu wani nampik sareng nampikna. Aranjeunna napsirkeun kawajiban sareng larangan. Contona, aranjeunna nganggap maksud shalat sareng zakat dina ayat وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ[79] nyaéta jalma anu tangtu, sanés ngalaksanakeun shalat sareng mayar zakat. Imam Hadi dina balesan ka Ahmad bin Muhammad nyerat yén interpretasi sapertos kitu sanés tina agama kami. Ngajauhan aranjeunna.[80] Fath bin Yazid al-Jurjani percaya yén tuang sareng nginum henteu cocog sareng Imamah sareng para Imam henteu peryogi tuang sareng nginum, Imam Hadi dina balesan ka anjeunna, nunjuk kana tuang sareng nginum Nabi sareng leumpang di pasar sareng nyarios: "Unggal awak kitu, iwal Allah anu méré awak kawas awak."[81]

Imam kasapuluh Syiah, dina balesan kana surat Sahl bin Ziyad, anu ngalaporkeun ngeunaan ghuluw Ali bin Hasakah, nampik hubungan Ali bin Hasakah sareng Ahlulbait, nganggap omonganana palsu sareng nyuhunkeun para Syiah ngajauhan anjeunna sareng ogé ngaluarkeun putusan pikeun maéhan anjeunna. Dumasar surat ieu, Ali bin Hasakah percaya kana ketuhanan Imam Hadi sareng ngawanohkeun dirina salaku bab sareng nabi ti anjeunna.[82] Imam Hadi ogé ngala'an ghulat sapertos Muhammad bin Nashir al-Namiri pangadeg firqah Nushairiyah,[83] Hasan bin Muhammad anu katelah Ibnu Baba sareng Faris bin Hatim al-Qazwini.[84]

Ti ghulat séjén anu ngawanohkeun dirina salaku sahabat Imam Hadi AS nyaéta Ahmad bin Muhammad al-Sayyari[85] anu seueur ahli riwayat nganggap anjeunna ghali sareng rusak mazhabna.[86] Buku Al-Qira'at anjeunna mangrupikeun sumber utama riwayat anu sababaraha jalma ngarujuk kana tahrif Al-Qur'an.[87] Imam Hadi AS dina risalah anu diriwayatkeun ku Ibnu Syu'bah al-Harrani, negeskeun Orisinalitas Al-Qur'an sareng ngajadikeunana standar anu tepat pikeun ngukur riwayat sareng ngabédakeun sahih tina anu henteu sahih.[88] Sareng ieu, Imam Hadi ngabela para Syiah anu sacara salah dituduh ghuluw. Contona, nalika urang Qum ngusir Muhammad bin Aurmah tina Qum ku tuduhan ghuluw, anjeunna nyerat surat ka urang Qum sareng ngabersihkeun anjeunna tina tuduhan ghuluw.[89]

Komunikasi sareng Para Syiah

Sanaos aya penindasan anu parah ku Khalifah Abbasiyah dina waktos Imam Hadi, hubungan diantara Imam Hadi AS sareng para Syiah di Irak, Yaman, Mesir sareng daérah sanésna aya.[90] Anjeunna ngahubungi para Syiah ngaliwatan Organisasi Wikalah sareng surat-menyurat. Numutkeun Rasul Ja'fariyan dina waktos Imam Hadi AS, Qum, mangrupikeun puseur pangumpulan Syiah anu paling penting di Iran sareng aya hubungan anu kuat antara para Syiah di kota ieu sareng A'immah AS.[91] Muhammad bin Dawud al-Qummi sareng Muhammad al-Thalhi ti Qum sareng kota-kota sakurilingna, nganteurkeun khumus, hadiah, sareng patarosan masarakat ka Imam Hadi.[92] Numutkeun Ja'fariyan, para wakil, salian ti ngumpulkeun khumus sareng ngirimkeunana ka Imam, ogé ngagaduhan peran dina ngarengsekeun masalah kalam sareng fikih sareng ogé dina negeskeun Imamah Imam salajengna di daérahna.[93] Muhammad Riadla Jabbari, panulis buku Saziman-e Wikalah, nyebatkeun Ali bin Ja'far al-Hamani, Abu 'Ali bin Rasyid sareng Hasan bin 'Abd Rabbih salaku wakil Imam Hadi.[94]

Masalah Khalq al-Qur'an

Imam Hadi AS dina suratna ka saurang Syiah, nyuhunkeun anjeunna henteu nyarios ngeunaan masalah khalq al-Qur'an sareng henteu nyokot sisi tina téori huduts atawa qidam Al-Qur'an. Anjeunna dina surat ieu, nyebut masalah khalq al-Qur'an salaku fitnah sareng nganggap asup kana diskusi ieu salaku kajahatan. Ogé negeskeun yén Al-Qur'an mangrupikeun firman Allah sareng nganggap diskusi ngeunaan éta salaku bid'ah anu duanana anu naroskeun sareng anu ngabales gabung dina dosa éta.[95] Dina période éta, perdebatan ngeunaan masalah huduts sareng qidam Al-Qur'an nyababkeun timbulna firqah sareng kelompok di kalangan Ahlus Sunnah. Al-Ma'mun sareng Al-Mu'tashim nyokot sisi téori khalq al-Qur'an sareng nempatkeun tekanan ka para lawan; dugi ka éta, diinget salaku période mihnah; tapi Al-Mutawakkil ngadukung qidam Al-Qur'an sareng nyebatkeun lawan kaasup Syiah salaku ahli bid'ah.[96]

Hadis-Hadis

Dina sumber-sumber riwayat Syiah, sapertos Al-Kutub al-Arba'ah, Tuhaf al-'Uqul, Mishbah al-Mutahajjid, Al-Ihtijaj sareng Tafsir al-'Ayasyi, aya hadis-hadis anu diriwayatkeun ti Imam Hadi. Hadis-hadis anu diriwayatkeun ti anjeunna, langkung saeutik dibandingkeun sareng Imam-Imam sateuacanna. 'Atharardi nyatakeun yén panyababna nyaéta penempatan paksa anjeunna di Samarra di handapeun pangawasan pamaréntahan Abbasiyah anu henteu masihan kasempetan pikeun nyebarkeun élmu sareng pangaweruh.[97] Dina riwayat-riwayat anu diriwayatkeun ti Imam Hadi, anjeunna disebut ku sababaraha nami anu béda sapertos Abi al-Hasan al-Hadi, Abi al-Hasan ats-Tsalits, Abi al-Hasan al-Akhir, Abi al-Hasan al-'Askari, Al-Faqih al-'Askari, Ar-Rajul, Ath-Thayyib, Al-Akhir, Ash-Shadiq bin Ash-Shadiq, sareng Al-Faqih, anu dicarioskeun yén diantara panyabab ngagunakeun nami-nami anu béda ieu nyaéta taqiyah.[98]

Riwayat-riwayat anu diriwayatkeun ti Imam Hadi aya dina widang Tauhid, Imamah, ziarah, tafsir sareng sababaraha bab fikih sapertos thaharah, shalat, puasa, khumus, zakat, nikah sareng ogé adab. Langkung ti 21 riwayat ti Imam Hadi AS dina bab tauhid sareng tanzih diriwayatkeun.[99]

Aya hiji risalah ti Imam Hadi AS ngeunaan jabar sareng ikhtiar anu tetep aya. Dina risalah ieu, hadits "Laa jabar wa laa tafwidh bal amrun baina al-amrain", dumasar kana Al-Qur'an, dijelaskeun sareng dasar-dasar teologis Syiah, dina masalah jabar sareng tafwidh disayogikeun.[100] Diantara riwayat-riwayat anu diriwayatkeun salaku hujjah-hujjah Imam Hadi AS, anu paling seueur ngeunaan jabar sareng tafwidh.[101]

Ziarah-Ziarah

Artikel utama : Ziarah Jami'ah Kabirah

Ziarah Jami'ah Kabirah[102] sareng Ziarah Ghadiriyah diriwayatkeun ti Imam Hadi AS.[103] Ziarah Jami'ah Kabirah dianggap salaku kursus pangaweruh ngeunaan Imam.[104] Inti tina Ziarah Ghadiriyah nyaéta tawalli sareng tabarri sareng eusina nyaéta ngajelaskeun fadhail Imam Ali AS.[105]

Sajak Imam Hadi di Majelis Al-Mutawakkil

Numutkeun laporan Al-Mas'udi, sajarawan abad ka-4 H, ka Al-Mutawakkil dilaporkeun yén di imah Imam Hadi AS aya pakakas perang sareng surat-surat ti para Syiah ka anjeunna. Ku sabab kitu, dumasar paréntah Al-Mutawakkil, sababaraha petugas nyerang imah Imam Hadi sacara ngadadak.[106] Nalika Imam dibawa ka majelis Al-Mutawakkil, aya wadah khamar di leungeun Khalifah sareng anjeunna nawiskeun éta ka Imam.[107] Imam, kalayan nyatakeun yén daging sareng getih abdi henteu kacemar ku khamar, nampik pamenta Al-Mutawakkil.[108] Teras Al-Mutawakkil nyuhunkeun ka Hadrat pikeun maca sajak anu bakal ngahudangkeun rasa kagum.[109] Imam mimitina nampik pamenta anjeunna; tapi ku paksaan Al-Mutawakkil, anjeunna maca sajak-sajak ieu:

باتوا علی قُلَلِ الأجبال تحرسهم

غُلْبُ الرجال فما أغنتهمُ القُللُ واستنزلوا بعد عزّ عن معاقلهم فأودعوا حُفَراً، یا بئس ما نزلوا ناداهُم صارخ من بعد ما قبروا أین الأسرة والتیجان والحلل؟ أین الوجوه التی کانت منعمة من دونها تضرب الأستار والکللُ فأفصح القبر عنهم حین ساء لهم تلک الوجوه علیها الدود یقتتل (تنتقل) قد طالما أکلوا دهراً وما شربوا فأصبحوا بعد طول الأکل قد أُکلوا وطالما عمروا دوراً لتحصنهم ففارقوا الدور والأهلین وانتقلوا وطالما کنزوا الأموال وادخروا فخلفوها علی الأعداء وارتحلوا أضحت مَنازِلُهم قفْراً مُعَطلة

[110]وساکنوها إلی الأجداث قد رحلوا

Tarjamahan :

"Maranéhna cicing di puncak-puncak gunung, dijaga ku lalaki-lalaki gagah; tapi puncak-puncak éta teu bisa ngalindungan maranéhna. Sanggeus kasohoran, maranéhna diturunkeun ti tempat-tempat panyumputan maranéhna sarta disimpen dina liang-liang, sarta alangkah hadéna tempat turunna. Sanggeus dikubur, aya sora anu ngagorowok ka maranéhna: "Mana ranjang-ranjang, makuta-makuta, jeung perhiasan-perhiasan? Naon kajadianana kana beungeut-beungeut anu biasa ku nikmat, anu ditutupan ku gorden-gorden?" Jeung kuburan nyarita sarta nyebutkeun: "Cacing-cacing tarung dina beungeut-beungeut ieu. Lila pisan maranéhna dahar jeung nginum, sarta sanggeus lila dahar, maranéhna didahar. Lila pisan maranéhna ngawangun imah-imah pikeun ngajaga maranéhna, sarta maranéhna ninggalkeun imah-imah jeung kulawarga maranéhna sarta indit. Lila pisan maranéhna ngumpulkeun harta banda jeung nyimpen, sarta maranéhna ninggalkeun éta pikeun musuh-musuh sarta indit. Tempat-tempat cicing maranéhna ayeuna kosong, sarta pangeusina parantos angkat ka kuburan."[111]

Al-Mas'udi ngalaporkeun yén sajak-sajak Imam mangaruhan Al-Mutawakkil sareng para pengikutna; dugi ka raray Al-Mutawakkil baseuh ku tangisan sareng anjeunna maréntahkeun pikeun ngaleungitkeun khamar sareng mulangkeun Imam ka imahna kalayan hormat.[112]

Sahabat sareng Perawi

Artikel utama : Daptar Sahabat Imam Hadi AS

Al-Sayyid Muhammad Kazhim al-Qazwini (wafat: 1415 H) dina bukuna Al-Imam al-Hadi min al-Mahd ila al-Lahd, ngenalkeun 346 urang salaku sahabat Imam Hadi.[113] Numutkeun Rasul Ja'fariyan, jumlah perawi Imam Hadi AS anu dikenal sakitar 190 urang, sareng aya hadis ti sakitar 180 urang di antarana.[114] Dumasar kana Rijal al-Thusi, jumlah jalma anu meriwayatkeun hadis ti anjeunna mencapai 185 urang.[115] 'Atharardi dina Musnad al-Imam al-Hadi nyebatkeun 179 urang salaku perawi ti Imam Hadi sareng nyarios yén di antarana aya anu tsiqah, dha'if, hasan, matruk sareng majhul.[116] Numutkeun 'Atharardi, sababaraha perawi anu anjeunna sebutkeun henteu aya dina Rijal Syaikh Thusi sareng sababaraha perawi anu aya dina Rijal Syaikh Thusi henteu aya dina Musnad 'Atharardi.[117]

Abdul 'Azim al-Hasani, 'Utsman bin Sa'id,[118] Ayyub bin Nuh,[119] Hasan bin Rasyid sareng Hasan bin Ali al-Nashir[120] mangrupikeun sababaraha sahabat anjeunna. Ibnu Syahr Asyub nyebatkeun Ja'far bin Sahl al-Shaiqal salaku wakil Imam, sareng ngenalkeun Muhammad bin 'Utsman salaku bab Imam Hadi.[121]

Rasul Ja'fariyan ngagunakeun ngaran suku pikeun ngabuktikeun yén sababaraha sahabat Imam Hadi AS asalna ti Iran. Anjeunna nyatakeun yén tempat cicing jalma-jalma sapertos Bisyir bin Bisyar al-Naisaburi, Fath bin Yazid al-Jurjani, Husain bin Sa'id al-Ahwazi, Hamdan bin Ishaq al-Khurrasani, Ali bin Ibrahim al-Thaliqani, Muhammad bin Ali al-Kasyani,[122] Ibrahim bin Syaibah al-Isfahani sareng Abu Maqtil al-Dailami[123] ti sahabat anjeunna aya di Iran.[124] Ja'fariyan, kalayan ngarujuk kana surat Imam Hadi ka wakilna di Hamadan anu nyatakeun "Kuring parantos nyarankeun anjeun ka réréncangan kuring di Hamadan",[125] nyatakeun yén sababaraha sahabat anjeunna cicing di Hamadan sareng ogé dumasar kana bukti, sababaraha sahabat Imam cicing di Qazvin.[126]

Bibliografi

Ngeunaan Imam Hadi AS, aya buku-buku anu ditulis dina basa Arab sareng Persia. Dina artikel bibliografi ngeunaan Imam Hadi, tilu puluh buku dina ieu widang dina basa Persia sareng Arab diwanohkeun.[127] Sababaraha karya ieu di antarana:

  1. Musnad al-Imam al-Hadi ku 'Azizullah 'Atharardi (wafat: 1393 S): Dina buku ieu, kira-kira 350 hadis ti Imam Hadi dihimpun;
  2. Hayat al-Imam Ali al-Hadi karya Baqir Syarif al-Qurasyi (wafat: 1433 H): Buku ieu ngabahas kahirupan Imam Hadi;
  3. Al-Nur al-Hadi ila Ashab al-Imam al-Hadi karya 'Abdul Husain al-Syabistari (wafat 1395 S): Dina buku ieu, 193 urang sahabat Imam Hadi diwanohkeun;
  4. Mausu'ah al-Imam al-Hadi dina opat jilid sareng 2019.

Ogé buku Syakwah Samarra ngandung kumpulan makalah ngeunaan Imam Hadi sareng Imam Askari AS anu dipedalkeun ku Penerbit Universitas Imam Shadiq AS dina taun 1390 S, dina 508 kaca.[128]

Catetan Handap

  1. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 297; Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 228.
  2. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 297.
  3. Al-Naubakhti, Firaq al-Syi'ah, Dar al-Adlwa, kaca 93.
  4. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 401.
  5. Al-Qurasyi, Hayat al-Imam Ali al-Hadi, 1429 H, kaca 21.
  6. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1421 H, jilid 4, kaca 401.
  7. Al-Shaduq, 'Ilal al-Syara'i', 1385 H, jilid 1, kaca 241.
  8. Ibnu al-Jauzi, Tadzkirat al-Khawash, 1426 H, jilid 2, kaca 492.
  9. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 401; Al-Thusi, Tahdzib al-Ahkam, 1418 H, jilid 6, kaca 104.
  10. Contona tingali: Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 97, 341.
  11. Al-Qurasyi, Hayat al-Imam Ali al-Hadi, 1429 H, kaca 21.
  12. Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 497.
  13. Al-Thusi, Tahdzib al-Ahkam, 1418 H, jilid 6, kaca 104.
  14. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 297.
  15. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 401.
  16. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 228.
  17. Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 497.
  18. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 228.
  19. Al-Ya'qubi, Tarikh al-Ya'qubi, Beirut, jilid 2, kaca 484.
  20. Tingali: Ibnu al-Jauzi, Tadzkirat al-Khawash, 1426 H, jilid 2, kaca 492.
  21. محدود بودن اطلاعات تاریخی درباره امام هادی(ع), Situs Analitis Nukhbegon.
  22. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 230-231.
  23. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 311-312; Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 402.
  24. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 312.
  25. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 402.
  26. Al-Thabari, Dalail al-Imamah, 1413 H, kaca 412.
  27. Ibnu Hajar al-Haitami, Al-Shawa'iq al-Muhriqah, Maktabah al-Qahirah, kaca 207.
  28. Al-Thabari, Dalail al-Imamah, 1413 H, kaca 409; Al-Irbili, Kasyf al-Ghummah, 1381 H, jilid 2, kaca 375.
  29. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 401.
  30. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 311 jeung 312; Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 497-498; Al-Thusi, Tahdzib al-Ahkam, 1418 H, jilid 6, kaca 104.
  31. Al-Naubakhti, Firaq al-Syi'ah, Dar al-Adlwa, kaca 92; Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 401.
  32. Al-Irbili, Kasyf al-Ghummah, 1381 H, jilid 2, kaca 375.
  33. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 243.
  34. Al-Thusi, Tahdzib al-Ahkam, 1418 H, jilid 6, kaca 104.
  35. Al-Mahalati, Ma'atsir al-Kubra, 1384 S, jilid 1, kaca 318.
  36. Tingali Al-Mahalati, Ma'atsir al-Kubra, 1384 S, jilid 1, kaca 318-393.
  37. Khamayyar, Takhrib Ziyaratgah-ha-ye Islami dar Keshwar-ha-ye 'Arabi, 1393 S, kaca 29 jeung 30.
  38. عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت, Kantor Berita ILNA.
  39. «آخرین وضعیت پروژه ساخت ضریح حرم امامین عسکریین(ع)», Kantor Berita Fars.
  40. Al-Qummi, Muntaha al-Amal, 1379 S, jilid 3, kaca 1878
  41. Al-Husain, Tarikh Siyasi Ghaibah Imam Dua Belas, 1385 S, kaca 81.
  42. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 300.
  43. Al-Naubakhti, Firaq al-Syi'ah, Dar al-Adlwa, kaca 91-92.
  44. Al-Asy'ari al-Qummi, Al-Maqalat wa al-Firaq, 1361 S, kaca 99.
  45. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 300.
  46. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 402.
  47. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 20.
  48. Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 323-325; Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 298.
  49. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 402.
  50. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 297; Al-Thabarsi, I'lam al-Wara, 1417 H, jilid 2, kaca 109.
  51. Al-Thabarsi, I'lam al-Wara, 1417 H, jilid 2, kaca 109.
  52. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 401.
  53. Pisywayi, Sirah Pisywayan, 1374 S, kaca 595.
  54. Jasin, Tarikh Siyasi Ghaibah Imam Dua Belas, 1376 S, kaca 81.
  55. Al-Thabarsi, I'lam al-Wara, 1417 H, jilid 2, kaca 109 jeung 110.
  56. Al-Ya'qubi, Tarikh al-Ya'qubi, Beirut, jilid 2, kaca 484.
  57. Al-Mufid, Al-Irsyad, jilid 2, kaca 310.
  58. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri wa Siyasi-ye A'immah, 1381 S, kaca 503.
  59. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 309.
  60. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 233.
  61. Ibnu al-Jauzi, Tadzkirat al-Khawash, 1426 H, jilid 2, kaca 493.
  62. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 233.
  63. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 233.
  64. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 309.
  65. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 309.
  66. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 309; Al-Kulaini, Al-Kafi, 1407 H, jilid 1, kaca 501.
  67. Ja'fariyan, Rasul, Hayat-e Fekri wa Siyasi-ye A'immah, 1381 S, kaca 505.
  68. Ibnu al-Jauzi, Tadzkirat al-Khawash, 1426 H, jilid 2, kaca 492.
  69. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 236-237.
  70. Al-Mas'udi, Itsbat al-Washiyyah, 1426 H, kaca 237.
  71. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 311.
  72. Al-Thabarsi, I'lam al-Wara, 1417 H, jilid 2, kaca 126.
  73. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 311.
  74. Al-Mufid, Al-Irsyad, 1413 H, jilid 2, kaca 311.
  75. Al-Majlisi, Bihar al-Anwar, 1403 H, jilid 59, kaca 20.
  76. Al-Thabarsi, I'lam al-Wara, 1417 H, kaca 438.
  77. Abul Faraj al-Isfahani, Maqatil al-Thalibiyin, 1987 M, kaca 478.
  78. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri -Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, 1381 S, kaca 511.
  79. Surat Al-Baqarah, ayat 43.
  80. Al-Kasy-syi, Rijal al-Kasy-syi, 1409 H, kaca 517.
  81. Al-Irbili, Kasyf al-Ghummah, 1381 H, jilid 2, kaca 388.
  82. Al-Kasy-syi, Rijal al-Kasy-syi, 1409 H, kaca 518-519.
  83. Al-Naubakhti, Firaq al-Syi'ah, Dar al-Adlwa, kaca 93.
  84. Al-Kasy-syi, Rijal al-Kasy-syi, 1409 H, kaca 520.
  85. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 323.
  86. Tingali: Al-Najjasyi, Rijal al-Najjasyi, 1365 S, kaca 80, Al-Thusi, Al-Fihrist, 1420 H, kaca 57.
  87. Ja'fariyan, Akdzibat Tahrif al-Qur'an baina al-Syi'ah wa al-Sunnah, 1413 H, kaca 76-77.
  88. Ibnu Syu'bah al-Harrani, Tuhaf al-'Uqul, 1404 H, kaca 458-459
  89. Al-Najjasyi, Rijal al-Najjasyi, 1365 S, kaca 329.
  90. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri - Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, kaca 631.
  91. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri-Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, kaca 654.
  92. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 45.
  93. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri - Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, kaca 631.
  94. Jabbari, Saziman-e Wikalah, 1382 S, jilid 2, kaca 513-514, 537.
  95. Syaikh Shaduq, Al-Tauhid, 1398 H, kaca 224.
  96. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri -Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, 1393 S, kaca 650.
  97. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, kaca 10.
  98. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, kaca 10.
  99. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 84-94.
  100. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 198-213.
  101. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 198-227.
  102. Al-Shaduq, Man La Yahdhuruhu al-Faqih, 1413 H, jilid 2, kaca 609.
  103. Ibnu Masyhadi, Al-Mazar, 1419 H, kaca 263.
  104. زیارت جامعه کبیره یک دوره کامل امام‌شناسی است, IQNA.
  105. زیارت جامعه کبیره یک دوره کامل امام‌شناسی است, IQNA.
  106. Al-Mas'udi, Muruj al-Dzahab, 1409 H, jilid 4, kaca 11.
  107. Al-Mas'udi, Muruj al-Dzahab, 1409 H, jilid 4, kaca 11.
  108. Al-Mas'udi, Muruj al-Dzahab, 1409 H, jilid 4, kaca 11.
  109. Al-Mas'udi, Muruj al-Dzahab, 1409 H, jilid 4, kaca 11.
  110. Al-Mas'udi, Muruj al-Dzahab, 1409 H, jilid 4, kaca 11.
  111. Payindah, Tarjamah Muruj al-Dzahab, 1374 S, jilid 2, kaca 503.
  112. Al-Mas'udi, Muruj al-Dzahab, 1409 H, jilid 4, kaca 12.
  113. Al-Qazwini, Al-Imam al-Hadi min al-Mahd ila al-Lahd, 1413 H, kaca 140-467.
  114. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri-Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, 1381 S, kaca 512.
  115. Al-Thusi, Rijal al-Thusi, 1373 S, kaca 383-393.
  116. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, kaca 307
  117. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, kaca 307.
  118. Al-Thusi, Rijal al-Thusi, 1373 S, kaca 389-401.
  119. Al-Thusi, Rijal al-Thusi, 1373 S, kaca 384.
  120. Al-Thusi, Rijal al-Thusi, 1373 S, kaca 385.
  121. Ibnu Syahr Asyub, Manaqib Al Abi Thalib, 1379 H, jilid 4, kaca 402.
  122. Al-Shaduq, Al-Tauhid, 1398 H, kaca 101.
  123. 'Atharardi, Musnad al-Imam al-Hadi, 1410 H, kaca 317.
  124. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri -Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, 1381 S, kaca 530-533.
  125. Al-Kasy-syi, Rijal al-Kasy-syi, 1409 H, kaca 612.
  126. Ja'fariyan, Hayat-e Fekri -Siyasi-ye A'immah-ye Syi'ah, 1381 S, kaca 530-533.
  127. Karaji, "Kitabsyenasi-ye Imam Hadi AS", kaca 197-199.
  128. شکوه سامرا: مجموعه مقالات درباره امام هادی و امام عسگری علیهما السلام Patuk Buku Farda.

Daptar Pustaka

  • Abul Faraj al-Isfahani, 'Ali bin al-Husain, Maqatil al-Thalibiyin, Beirut, Mu'assasah al-A'lami lil Mathbu'at, 1987 M.
  • Ibnu Hajar al-Haitami, Ahmad bin Muhammad, Al-Shawa'iq al-Muhriqah 'ala Ahl al-Rafdh wa al-Dhalal wa al-Zandaqah, Kairo, Maktabah al-Qahirah, bi-ta.
  • Ibnu al-Jauzi, Yusuf bin Qazaghli, Tadzkirat al-Khawash, Qum, Laili, 1426 H.
  • Ibnu Syahr Asyub, Muhammad bin 'Ali, Manaqib Al Abi Thalib, Qum, 'Allamah, 1379 H.
  • Al-Irbili, 'Ali bin 'Isa, Kasyf al-Ghummah fi Ma'rifah al-A'immah, Tashhih al-Sayyid Hasyim Rasul-li al-Mahalati, Tabriz, Bani Hasyimi, 1381 H.
  • Al-Asy'ari al-Qummi, Sa'd bin 'Abdullah, Al-Maqalat wa al-Firaq, Teheran, Intisyarat 'Ilmi wa Farhangi, 1361 S.
  • Payindah, Abul Qasim, Tarjamah Muruj al-Dzahab wa Ma'adin al-Jauhar, Teheran, Intisyarat 'Ilmi wa Farhangi, Cetakan kalima, 1374 S.
  • Pisywayi, Mahdi, Sirah Pisywayan, Qum, Mu'assasah Imam Shadiq AS, 1372 S.
  • Khamayyar, Ahmad, Takhrib Ziyaratgah-ha-ye Islami dar Keshwar-ha-ye 'Arabi, Qum, Dar al-I'lam li Madrasah Ahl al-Bait AS, 1393 S.
  • Jasin, Muhammad Husain, Tarikh Siyasi Ghaibah Imam Dua Belas, Penerjemah: al-Sayyid Muhammad Taqi Ayatullah-i, Katilu, Teheran, Amir Kabir, 1385 S.
  • Jabbari, Muhammad Riadla, Saziman-e Wikalah wa Naqsh-e an dar 'Ashr-e A'immah AS, Qum, Mu'assasah Imam Khomeini (ra), 1382 S.
  • Ja'fariyan, Rasul, Akdzibat Tahrif al-Qur'an baina al-Syi'ah wa al-Sunnah, Teheran, Masy'ar, 1413 H.
  • Ja'fariyan, Rasul, Hayat-e Fekri wa Siyasi-ye A'immah, Qum, Al-Ansariyan, 1381 S.
  • Al-Shaduq, Muhammad bin 'Ali, Al-Tauhid, Qum, Jami'ah al-Mudarrisin, 1398 H.
  • Al-Shaduq, Muhammad bin 'Ali, 'Ilal al-Syara'i', Najaf, Maktabah al-Haidariyyah, 1385 H.
  • Al-Shaduq, Muhammad bin 'Ali, Man La Yahdhuruhu al-Faqih, Tashhih 'Ali Akbar al-Ghaffari, Qum, Daftar Intisyarat Islami, Cetakan kadua, 1413 H.
  • Al-Thabarsi, Fadll bin Hasan, I'lam al-Wara bi A'lam al-Huda, Qum, Mu'assasah Al al-Bait AS li Ihya al-Turats, 1417 H.
  • Al-Thabari, Muhammad bin Jarir, Dalail al-Imamah, Qum, Bu'tsat, Cetakan kahiji, 1413 H.
  • Al-Thusi, Muhammad bin Hasan, Tahdzib al-Ahkam, Tahqiq 'Ali Akbar al-Ghaffari, Teheran, Nasyar al-Shaduq, Cetakan kahiji, 1418 H.
  • Al-Thusi, Muhammad bin Hasan, Rijal al-Thusi, Tashhih Jawad Qiyumi al-Isfahani, Qum, Mu'assasah al-Nasyar al-Islami, Cetakan katilu, 1373 S.
  • Al-Thusi, Muhammad bin Hasan, Fihrist Kutub al-Syi'ah wa Ushulihim, Qum, Maktabah al-Muhaqqiq al-Thabathaba-i, 1420 H.
  • 'Atharardi, 'Azizullah, Musnad al-Imam al-Hadi 'alaih al-salam, Qum, Al-Mu'tamar al-'Alami lil Imam al-Radla AS, 1410 H.
  • علل محدود بودن اطلاعات تاریخی درباره امام هادی(ع), Situs Analitis Nukhbawan, Ditulis 5 Khordad 1391 S, Ditingali 13 Mordad 1402 S.
  • Al-Qurasyi, Baqir Syarif, Hayat al-Imam Ali al-Naqi, Tahqiq: Baqir Syarif al-Qurasyi, Mihr Dil-dar, 1429 H/2008 M.
  • Al-Qazwini, al-Sayyid Muhammad Kazhim, Al-Imam al-Hadi min al-Mahd ila al-Lahd, Qum, Markaz Nasyar Atsar Syi'ah, 1413 H.
  • Al-Qummi, Syaikh 'Abbas, Muntaha al-Amal, Qum, Dalil-e Ma, 1379 S.
  • Karaji, 'Ali, کتابشناسی امام هادی(ع), Farhang-e Kautsar, No. 70, Summer 1386 S.
  • Al-Kasy-syi, Muhammad bin 'Umar, Rijal al-Kasy-syi - Ikhtiyar Ma'rifah al-Rijal, Ringkesan: Muhammad bin Hasan al-Thusi, Tashhih: Hasan al-Musthafawi, Masyhad, Mu'assasah Nasyar Danesy-gah Masyhad, 1409 H.
  • Al-Kulaini, Muhammad bin Ya'qub, Al-Kafi, Tashhih: 'Ali Akbar al-Ghaffari wa Muhammad Akhundi, Teheran, Dar al-Kutub al-Islamiyyah, 1407 H.
  • Al-Majlisi, Muhammad Baqir, Bihar al-Anwar, Dar Ihya al-Turats al-'Arabi, Beirut, Cetakan kadua, 1403 H.
  • Al-Mahalati, Dzabihullah, Ma'atsir al-Kubra fi Tarikh Samarra, Qum, Al-Maktabah al-Haidariyyah, 1384 S/1426 H.
  • Al-Mas'udi, 'Ali bin al-Husain, Itsbat al-Washiyyah li al-Imam 'Ali bin Abi Thalib, Qum, Al-Ansariyan, 1426 H.
  • Al-Mas'udi, 'Ali bin al-Husain, Muruj al-Dzahab wa Ma'adin al-Jauhar, Qum, Mansyurat Dar al-Hijrah, 1404 H.
  • Al-Mufid, Muhammad bin Muhammad, Al-Irsyad fi Ma'rifah Hujaj Allah 'ala al-'Ibad, Tashhih Mu'assasah Al al-Bait AS, Qum, Kongres Syaikh Mufid, 1413 H.
  • Al-Najjasyi, Ahmad bin 'Ali, Rijal al-Najjasyi, Qum, Jami'ah al-Mudarrisin Hauzah 'Ilmiyyah Qum, 1365 S.
  • Al-Naubakhti, Hasan bin Musa, Firaq al-Syi'ah, Beirut, Dar al-Adlwa, Cetakan kadua, bi-ta.
  • عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت, Kantor Berita ILNA, Diterbitkeun: 7 Syahrivar 1394 S, Ditingali 13 Mordad 1402 S.
  • «آخرین وضعیت پروژه ساخت ضریح حرم امامین عسکریین(ع)»،, Kantor Berita Fars, Diterbitkeun: 18 Azar 1391 S, Ditingali 13 Mordad 1402 S.
  • شکوه سامرا: مجموعه مقالات درباره امام هادی و امام عسگری علیهما السلام Patuk Buku Farda, Ditingali 13 Mordad 1402 S.
  • زیارت جامعه کبیره یک دوره کامل امام‌شناسی است, IQNA, 16 Bahman 1400 S, Ditingali 13 Mordad 1402 S.