Puasa

- Ieu Artikel mangrupa karya déskriptif ngeunaan hiji konsép fikih, sareng henteu tiasa dijadikeun patokan pikeun palaksanaan ibadah. Pikeun ngalaksanakeun ibadah, rujuk ka sumber-sumber sanés anu resmi jeung dipercaya.
Puasa (dina basa Arab: صوم) nyaéta nahan diri tina dahar, nginum, jeung sababaraha pagawean séjén ti mimiti azan subuh nepi ka azan maghrib, kalayan tujuan pikeun nuturkeun parentah Allah Swt. Puasa kaasup kana Furu'uddin, mangrupa salah sahiji ibadah anu pangluhurna, sarta kaasup kana rukun Islam anu lima. Puasa ogé geus aya dina agama-agama saméméh Islam. Tina sudut pandang fikih, puasa dibagi kana opat jinis: wajib, sunnah, makruh, jeung haram. Puasa bulan Ramadan kaasup kana puasa wajib. Dina sumber-sumber agama, pikeun puasa disebutkeun aya rupa-rupa pangaruh akhlak jeung spiritual, di antarana nyaéta meunangkeun taqwa, jadi taméng tina seuneu naraka, panghapus dosa, zakat pikeun awak, sarta ngajauhkeun tina setan. Ogé ditegeskeun yén puasa mibanda mangpaat jasmani jeung rohani, saperti ngurangan kahariwang jeung déprési, ningkatkeun harga diri, sarta nyegah panyakit jantung jeung pembuluh darah.
Mubthilatus-shaum anu kudu dijauhan nyaéta: dahar jeung nginum, hubungan seksual, bohong ka Allah ogé ka Nabi SAW. jeung para Imam AS, asupna lebu kandel kana tikoro, baqa 'alal-janabah, haid jeung nifas, masturbasi, ngasupkeun sakabeh sirah kana cai, jeung utah. Jalma anu wajib puasa, lamun sacara sadar ngalakukeun salah sahiji mubthilat éta, kudu ngalaksanakeun qada puasa sarta mayar Kafarat.
Kedudukan jeung Pangaruh Puasa
Puasa nyaéta nahan diri tina ngalakukeun pagawean husus saperti dahar jeung nginum ti terbit fajar (azan subuh) nepi ka maghrib kalayan Qasdul Qurbah.[1] Sanajan kitu, Ali Masykini, saurang faqih Syiah, ngajelaskeun yén puasa téh hartina nyiapkeun jiwa pikeun ngajauhan mubṭilatus-shaum.[2] Numutkeun pamadegan [[Sayyid Muhammad Husain Thabathaba'i, mufassir Syiah, Islam dina puasa henteu ngan saukur nahan diri tina dahar jeung nginum, tapi ogé maréntahkeun sangkan jalma anu puasa ngajauhan sagala rupa nu nyababkeun kacemar jeung dosa, atawa nu ngadorong kana hawa nafsu jeung nafs ammarah.[3] Sayyid Muhammad Kadzim Thabathaba'i Yazdi dina urwatul wutsqa nyebatkeun yén wajibna puasa dina bulan Ramadan kaasup kana daruri ad-din, sarta jalma anu ingkar kana wajibna puasa Ramadan dianggap murtad anu kudu dipaéhan.[4]
Puasa kaasup salah sahiji ibadah anu pangutamana,[5] kaasup kana rukun Islam anu lima,[6] wangun tina jihad,[7] sarta ninggalkeunana dianggap panyabab kaluar tina iman.[8]
Dalil Wajibna Puasa
Thabathaba'i jeung Makarim Syirazi, anu kaasup mufassir Syiah, kalayan ngagunakeun ungkara «لعلکم تتقون; mugia aranjeun jadi jalma anu taqwa» dina ayat puasa, ngajelaskeun yén filsafat puasa nyaéta pikeun ngawujudkeun taqwa.[9] Dina hiji riwayat dina kitab 'Ilal asy-Syara'i', sabab diwajibkeunana puasa nyaéta sangkan jalma beunghar ngarasakeun kasusah jeung sangsara lapar, supaya timbul rasa asih ka fakir miskin.[10] Dina riwayat séjén, dicaritakeun yén nalika Nabi Adam]] dahar tina syajaratul-mamnu'ah, pangaruhna tetep aya dina beuteungna salila 30 poé, ku sabab kitu Allah ngajadikeun wajib puasa 30 poé pikeun turunanana.[11] Dina hiji riwayat ti Imam Ridha AS, ngeunaan sabab diwajibkeunana puasa, dipedar yén éta pikeun émut kana poé kiamat sarta perhatikeun kana kasusah dina poé éta.[12] Sababaraha ogé nyebutkeun yén kaséhatan awak kaasup salah sahiji alesan diwajibkeunana puasa, sarta ieu disandarkeun kana hadis sumu tasihhu (anu dinisbatkeun ka Nabi SAW.).[13]
Mangpaat Individu jeung Sosial tina Puasa
Dina riwayat anu dikutip ti para imam, aya sababaraha mangpaat jeung akibat puasa, di antarana:
- Salaku sarana ujian jeung ngukuhkeun ikhlas[14]
- Zakat jasmani[15]
- Pelindung tina seuneu akhirat[16]
- diijabahna doa[17], hususna nalika buka puasa.[18]
- Kaséhatan jasmani[19]
- Ngajaga mémori[20]
- Ngajauhan Setan[21]
- Ganjaran husus ti Allah[22]
- Rinduna surga ka nu puasa.[23]
Numutkeun Abdullah Jawadi Amuli dina Tafsir Tasnim, puasa nguatkeun disiplin, kanaah jeung kasabaran dina ngungkulan dosa jeung masalah hirup boh pikeun individu boh pikeun masarakat.[24] Salian ti éta, nurutkeun statistik média, tingkat pelanggaran sosial di Iran ngurangan salila Ramadan.[25]
Dumasar panalungtikan médis, puasa ogé mangpaat pikeun kasehatan jasmani jeung mental.[26] Mangpaatna kalebet nguatkeun sistem imun, ngurangan stres jeung depresi, kaséhatan mental, nguatkeun percaya diri, jeung nyegah panyakit jantung jeung vaskular.[27]
Sajarah Puasa
Numutkeun ayat 183 Surah Al-Baqarah, puasa geus aya dina agama-agama saméméh Islam.[28] Dina Taurat[29] jeung Injil[30] dicatet yén umat saméméhna ngalaksanakeun puasa. Numutkeun Taurat, Nabi Musa AS puasa salila opat puluh poé saméméh nampa lauh Musa.[31] Dina Al-Qur'an dicatet puasa Nabi Zakariya AS[32] jeung Sayyidah Maryam SA[33] Dina riwayat[34] ogé disebutkeun ngeunaan puasa dina agama saméméh Islam. Sajaba ti éta, disebutkeun yén puasa ogé lumangsung di bangsa séjén saméméh Islam saperti Mesir kuno, Yunani, Romawi, jeung India kuna.[35]
Numutkeun sumber-sumber Islam, puasa bulan Ramadan diwajibkeun dina 2 Sya'ban[36] atawa 28 Sya'ban taun kadua Hijriyah, 13 poé sanggeus ganti kiblat,[37] sarta paréntah ieu jeung sababaraha hukum nu patali jeung éta aya dina Al-Qur'an.[38] Dina awal diwajibkeunana puasa, jalma anu puasa sanggeus ifthar ukur meunang dahar nepi ka saméméh sare, sarta hubungan seksual salila sapanjang bulan Ramadan haram, tapi dua hukum ieu engkéna dibatalkeun.[39]
Jenis-jenis Puasa
- Puasa bulan Ramadan
- Puasa qada
- Puasa Kafarat
- Puasa nazar, ahd jeung sumpah
- Puasa poé katilu itikaf
- Puasa minangka gantina qurbani Haji[40]
- Puasa Idul Fitri jeung Idul Adha
- Puasa Yaum Shak kalayan niat awal bulan Ramadan
- Puasa jalma anu yakin atawa ngahaja nyangka puasa bakal ngarugikeun dirina
- Puasa sunnah awéwé tanpa idin salaki
- Puasa Wishal
- Puasa nazar pikeun hasil dina ngalakukeun hal anu haram. Mulla Mahdi Naraqi dina ngitung puasa-puasa anu haram, dina ngadefinisikeun puasa nazar pikeun maksiat, anjeunna nyarios yén lamun aya jalma anu nyieun nazar sapertos kieu: “Lamun kuring hasil ngalakukeun hiji maksiat, kuring bakal puasa,” maka nazar éta batal sareng puasana ogé haram.[41]
- puasa sepi atawa puasa shamt (jempé): maksudna niat supaya salila sapoé atawa sababaraha jam dina sapoé henteu ngomong nalika puasa
- Puasa dina Ayyam Tasyriq (kaping 12, 11, jeung 13 Dzulhijjah) pikeun jalma anu aya di tanah Mina
- Puasa sunnah anak lamun nyababkeun ngaganggu bapa atawa indungna.[42]
- Puasa jalma gering lamun puasa nyababkeun cilaka atawa ngabahayakeun kaséhatanana.[43]
Puasa Makruh:
- Puasa Poé Ashura
- Puasa Poé Arafah pikeun jalma anu sieun teu kuat maca doa
- Puasa poé anu teu pasti naha poé Arafah atawa Idul Adha
- Puasa sunnah tamu tanpa idin tuan rumah
- Qada puasa wajib anu masih aya kasempetan tanpa idin tuan rumah
- Puasa sunnah dina perjalanan
- Puasa sunnah anak tanpa idin kolotna[44]
Puasa Sunnah: Sadayana poé dina sataun (iwal poé sunnah, makruh jeung haram), sanajan dina sababaraha poé dianjurkeun leuwih kuat; contona: puasa tilu poé tiap bulan Hijriyah (Kemis jeung Rebo munggaran sanggeus poé ka-10 nepi ka saméméh poé ka-20 jeung Kemis terakhir tiap bulan Hijriyah), puasa dina bulan Rajab jeung Sya'ban, poé Idul Ghadir, poé diutusna Nabi, poé lahirna Nabi SAW, poé Dahw al-Ard, poé Arafah lamun henteu nyababkeun teu kuat maca doa, poé Mubahalah, Kemis jeung Jumat, puasa taun anyar raya, satengah Jumadil Awal.[45]
Hukum-hukum Puasa
Diijabahna Puasa
- Artikel utama: Diijabahna Puasa
Numutkeun hukum fikih, ngalakukeun sababaraha pagawéan nalika puasa téh haram:
- Dahar jeung nginum
- hubungan seksual
- Bohong ka Allah, Rasul Allah jeung para Imam Ma'sum
- Asupna lebu kandel kana tikoro
- Tetep dina kaayaan janabah, haid jeung nifas nepi ka azan subuh
- Masturbasi
- Nyuntikkeun cairan kanu jero awak
- Ngasupkeun sakabeh sirah kana cai
- Dihaja ngaluarkeun utah
- Niat pikeun ngabatalkeun puasa atawa niat ngalakukeun salah sahiji mubṭilat éta.[46]

Hal-hal anu Makruh Nalika Puasa
Numutkeun para faqih, ngalakukeun sababaraha pagawean nalika puasa kaasup makruh; di antarana: nyabak, jeung maén-maén jeung salaki/bojo, makè celak mata, sagala pagawean anu nyababkeun awak leuleus, nyium kembang, ngabasuh baju, sagala pagawean anu nyababkeun biwir geutihan saperti nyabut huntu, jeung mumulas cai tanpa alesan akal.[47]
Jalma-jalma Anu Henteu Kudu Puasa
Puasa bulan Ramadan wajib pikeun sakabéh mukallaf, iwal pikeun jalma-jalma ieu:
- Jalma anu kusabab sepuh teu sanggup puasa, atawa puasa téh hésé pikeun dirina; sanajan kitu, dina kasus kadua kudu masihan hiji Mudd al-Ta'am ka jalma miskin pikeun tiap poé.[48]
- Jalma gering anu sering haus teuing jeung teu sanggup nahan haus atawa sanggupna hésé; sanajan kitu, dina kasus kadua kudu masihan hiji Mudd Dahar ka miskin pikeun tiap poé.[49]
- Awéwé hamil atawa nyusuan anu susu na saeutik sarta puasa bakal ngarugikeun anak atawa dirina; sanajan kitu, kudu masihan hiji Mudd dahar ka miskin pikeun tiap poé jeung ngabales puasa nu kaliwat.[50]
- Jalma anu kusabab kakirangan fisik teu sanggup puasa atawa bakal ngarugikeun dirina; sanajan kitu, ngabales puasa anu kaliwat téh wajib, jeung lamun teu sanggup dugi ka Ramadan saterusna, kudu masihan hiji Mudd dahar ka miskin pikeun tiap poé.[51]
- musafir (jelema anu nyaba) jeung cicing di tempat tujuan kurang ti sapuluh poé.[52] Sanajan kitu, jalma anu sering perjalanan jeung jalma saperti supir anu pagawéanana nyaéta perjalanan, teu kaasup kana hukum ieu.[53]
Iftar atawa Buka Puasa
- Artikel utama: buka puasa

Buka atawa ngeureunkeun puasa disebut iftar.[54] Numutkeun pandangan para faqih Syiah, jalma anu puasa teu meunang buka puasa saméméh azan magrib.[55] Dumasar kana riwayat, maca doa jeung tilawah Surah Al-Qadr nalika buka puasa[56] sarta buka puasa ku cai, susu jeung kurma téh sunnah.[57] Dumasar kana riwayat, méré buka puasa ka jalma anu puasa ngagaduhan kautamaan.[58] Numutkeun Khutbah Sya'baniyah anu diriwayatkeun ti Rasulullah SAW., pahala méré buka puasa ka jalma mukmin dina bulan Ramadan sarua jeung ngabébaskeun hiji budak sarta nyebabkeun pangampunan dosa.[59]
Qada jeung Kafarat Puasa
- Artikel utama: Kafarat Puasa
- Jalma anu wajib puasa dina bulan Ramadan tapi teu puasa, kudu ngalaksanakeun qadana.[60] qada puasa teu kaasup wajib fauri (wajib anu teu meunang ditunda) tapi kudu dilakukeun saméméh datangna bulan Ramadan salajengna.[61]
- Jalma anu kusabab gering teu puasa dina bulan Ramadan sarta nepi ka Ramadan saterusna teu sanggup, maka qadha puasa henteu wajib pikeun anjeunna, tapi kudu masihan hiji Mudd al-Ta'am (750 gram gandum) ka fakir pikeun tiap poé.[62]
- Jalma anu sacara sengaja jeung tanpa udzur syar'i teu puasa wajibna, sajaba ti ngalaksanakeun qada, ogé kudu ngalaksanakeun Kafarat;[63] Kafarat-na nyaéta méré tuang ka genep puluh jalma miskin atawa dua bulan puasa anu 31 poéna kudu berturut-turut.[64]
- Lamun aya telat tanpa udzur dina ngalaksanakeun qada puasa nepi ka Ramadan saterusna, mangka wajib ogé mayar kafarat ta’khir (sacara per poé hiji Mudd Dahar).[65]
- Lamun puasa Ramadan batal ku lantaran ngalakukeun pagawéan haram saperti nginum arak atawa zina, maka wajib Kafarat jam'; hartina pikeun tiap poé kudu puasa genep puluh poé sarta méré tuang ka genep puluh jalma miskin.[66] Sanajan kitu, Sayyid Ali Husaini Sistani nyebut Kafarat jam' salaku ihtiyat istihbabi.[67]
Haramna Buka Puasa di Hareupeun Umum
- Artikel Utama| Buka Puasa
Dina fikih Islam, némbongkeun (ngadémonstrasikeun) buka puasa dina bulan Ramadan téh haram sarta aya hukuman takzir pikeun éta kalakuan.[68]
Tingkatan Puasa
Pikeun puasa aya sababaraha tingkatan: puasa 'am (umum), puasa Khas (husus), jeung puasa khas al-khas (husus pisan).[69]
- Puasa 'am nyaéta nahan jeung nyingkahan tina dahar, nginum, ogé ngajauhan hawa nafsu syahwat, sarta miara tatakrama lahiriah puasa.[70]
- Puasa khas nyaéta ngadalikeun ceuli, panon, létah, leungeun, suku, jeung sakabéh anggota awak tina sagala rupa dosa.[71]
- Puasa khas al-khas nyaéta manusa ngajauhan diri tina sagala kahariwang jeung tujuan dunya, iwal tina perkara dunya anu jadi panganteur pikeun agama.[72] Dina sabda-sabda Imam AliAS ogé disebatkeun ngeunaan puasa awak (nahan diri sacara sukarela tina pangan), puasa jiwa (ngadalikeun pancaindera tina dosa jeung ngabersihkeun haté tina kaburukan), ogé puasa haté.[73]
Dina riwayat, puasa sajati nyaéta ninggalkeun sagala hal anu teu dipikaresep ku Allah[74] jeung puasa anu ngalibatkeun panon, ceuli, rambut, jeung kulit ogé puasa.[75] Sajaba ti éta, puasa hate leuwih utama tibatan puasa biwir, jeung puasa biwir leuwih utama tibatan puasa beuteung.[76]
Bibliografi
Aya sababaraha karya mandiri anu ditulis ngeunaan puasa, anu lolobana nyorot kana hukum-hukum puasa. Sababaraha di antarana nyaéta:
- Al-Shaum fi al-Syari'ah al-Islamiyah al-Ghurra', karya Ja'far Subhani, Penerbitan Muassasah Imam Shadiq (a.s.).
- Nur-e Malakut-e Ruze, karya Sayyid Muhammad Husain Husaini Tehrani, Penerbitan Maktab Wahy
- Ahkam-e Ruze, karya Muhammad Husain Falah-Zadeh, Penerbit Amir Kabir.
- Ahkam, Asrar wa Fawa'id-e Ruze, karya Muhyi al-Din Mastu, ngeunaan hukum puasa tina sudut pandang fikih Syafi'i sarta ogé ngabahas mangpaat jeung sajarahna.
- Ruze, Mitawanad Zendegi-at ra Nejat Bedahad, karya Herbert M. Shelton, ditarjamahkeun ku Masha'Allah Farkhandeh, diterbitkeun ku Nasl Nawandish.
- Ahkam-e Ruze: Syaraet-e Ruze, Mofterat-e Ruze, qaza wa Kafarat, Pusat Panalungtikan Baqir al-Ulum AS dina dua jilid.
- Ruze Darman-e Bimariha-ye Roh wa Jesm, karya Husain Musawi-Rad, Kantor Penerbitan Islam.
Catetan Handap
- ↑ Masykini, Isthilahat al-Fiqh, 1392 H, kaca 363.
- ↑ Masykini, Isthilahat al-Fiqh, 1392 H, kaca 363.
- ↑ Thabathaba'i, Ta'lim al-Islam, 1387 H, kaca 272.
- ↑ Yazdi, Al-'Urwah al-Wutsqa, 1421 H, jilid 3, kaca 521
- ↑ Najafi, Jawahir al-Kalam, 1404 H, jilid 16, kaca 181.
- ↑ Tingali: Kulayni, Al-Kafi, 1407 H, jilid 2, kaca 18-24 jeung jilid 4, kaca 62.
- ↑ Majlisi, Bihar al-Anwar, 1403 H, jilid 93, kaca 257, hadis 14.
- ↑ Shaduq, Man la Yahdhuruhu al-Faqih, 1413 H, jilid 2, kaca 118, hadis 1892.
- ↑ Tingali: Thabathaba'i, Al-Mizan, 1417 H, jilid 2, kaca 8; Makarim Syirazi, Tafsir Nemuneh, 1374 H, jilid 1, kaca 623-624.
- ↑ Shaduq, Ilal al-Syara'i', Al-Maktabah al-Haidariyah, jilid 2, kaca 378.
- ↑ Shaduq, Ilal al-Syara'i', Al-Maktabah al-Haidariyah, jilid 2, kaca 378.
- ↑ Tingali: Uyun Akhbar al-Ridha, 1378 H, jilid 2, kaca 116.
- ↑ Suri Laki, "Falsafah Wujub Puasa", kaca 32-33.
- ↑ Nahj al-Balaghah, tés Suhbi Shalih, Hikmah 252, kaca 512.
- ↑ Saduq, Man La Yaḥduruhu al-Faqih, jld. 2, kaca 75, 1774.
- ↑ Kulini, al-Kafi, jld. 4, kaca 62, hadis 1; Ibn Shu'bah, Tuḥaf al-'Uqul, 1363H, kaca 258.
- ↑ Kulini, al-Kafi, jld. 2, kaca 510.
- ↑ Rawandi, al-Da'awat, jld. 1, kaca 27.
- ↑ Payandeh, Nahj al-Fasahah, 1387H, kaca 547, hadis 1854.
- ↑ Tabarsi, Makarim al-Akhlaq, 1412H, kaca 51.
- ↑ Kulini, al-Kafi, jld. 4, kaca 62.
- ↑ Saduq, Man La Yahduruhu al-Faqih, jld. 2, kaca 75, 1773.
- ↑ Nuri, Mustadrak al-Wasa'il, jld. 7, kaca 400.
- ↑ Jawadi Amuli, Tafsir Tasnim, jld. 9, kaca 288.
- ↑ «کاهش ۵ تا ۳۳ درصدی جرایم در ماه رمضان», Aftab News.
- ↑ Rezaei, «روزهداری و سلامت از نگاه پزشکی», Situs resmi Hawzah.
- ↑ Rezaei,«روزهداری و سلامت از نگاه پزشکی», Situs resmi Hawzah.
- ↑ tingali: Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 2, kaca 7 jeung 8.
- ↑ Tingali: Safar al-Khuruj, fasal 34, ayat 28; Kitab Samuel Kadua, fasal 12, ayat 16; Kitab Tarikh Kadua, fasal 20, ayat 3.
- ↑ Injil Lukas, bab 2, ayat 37; bab 4, ayat 2; bab 5, ayat 34.
- ↑ Kitab Keluaran, bab 9, ayat 9.
- ↑ tingali: Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 2, kaca 7.
- ↑ Surah Maryam, ayat 26.
- ↑ Conto: Majlisi, Bihar al-Anwar, 1403 H, jilid 13, kaca 427 & jilid 17, kaca 292.
- ↑ tingali: Thabathaba'i, Al-Mizan, 1390 H, jilid 2, kaca 7.
- ↑ Qomi, Waqayi' al-Ayyam, 1389 H, kaca 495.
- ↑ Ya'qubi, Tarikh Ya'qubi, Dar Shadir, jilid 2, kaca 42.
- ↑ Surah Al-Baqarah, ayat 183-185 & 187.
- ↑ Thabarsi, Jawami' al-Jami', Jam'iyyah Mudarrisin, jilid 1, kaca 106; Hurr Amili, Wasail al-Syiah, 1409 H, jilid 7, kaca 81.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa, 1420 H, jilid 3, kaca 658.
- ↑ Naraqi, Tadhkirat al-Ahbab, 1383 H, kaca 104.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa, 1420 H, jilid 3, kaca 661-663.
- ↑ Naraqi, Tadhkirat al-Ahbab, 1383 H, kaca 104.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa, 1420 H, jilid 3, kaca 660-661.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa, 1420 H, jilid 3, kaca 658-660.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa (Muhasyi), 1419 H, jilid 3, kaca 541-577; Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 891.
- ↑ Muassasah Da'irat al-Ma'arif al-fikih Islami, Farhang fikih Farsi, 1385 H, jilid 4, kaca 171-172.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 955, m1725.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 956, m1727.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 957-958, m1728 & 1729.
- ↑ Imam Khomeini, Istifta'at, jilid 1, kaca 333, s88; «نظر مراجع عظام تقلید پیرامون روزهداری با ضعف جسمانی», situs resmi Hawzah.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 951, m1714 & 1723.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 701.
- ↑ Muassasah Da'irat al-Ma'arif al-fikih Islami, Farhang fikih Farsi, 1385 H, jilid 1, kaca 624.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 880.
- ↑ Hurr Amili, Wasail al-Syiah, 1409 H, jilid 10, kaca 147-151.
- ↑ Hurr Amili, Wasail al-Syiah, 1409 H, jilid 10, kaca 156-161.
- ↑ Tingali: Kulayni, Al-Kafi, 1407 H, jilid 4, kaca 68-69; Shaduq, Man La Yahdhuruhu al-Faqih, 1413 H, jilid 2, kaca 134-135.
- ↑ Shaduq, Uyun Akhbar al-Ridha(a.s.), 1378 H, jilid 1, kaca 296.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa (Muhasyi), 1419 H, jilid 3, kaca 635-637; Imam Khomeini, Tahrir al-Wasilah, Dar al-Ilm, jilid 1, kaca 298.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa (Muhasyi), 1419 H, jilid 3, kaca 639; Imam Khomeini, Tahrir al-Wasilah, Dar al-Ilm, jilid 1, kaca 298.
- ↑ Thabathaba'i Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa (Muhasyi), 1419 H, jilid 3, kaca 640-641; Imam Khomeini, Tahrir al-Wasilah, Dar al-Ilm, jilid 1, kaca 299.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 926; Muassasah Da'irat al-Ma'arif al-fikih Islami, Farhang fikih Farsi, 1385 H, jilid 4, kaca 169.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), 1424 H, jilid 1, kaca 928-929; Imam Khomeini, Tahrir al-Wasilah, Dar al-Ilm, jilid 1, kaca 289.
- ↑ Imam Khomeini, Tahrir al-Wasilah, Dar al-Ilm, jilid 1, kaca 298.
- ↑ Imam Khomeini, Taudhih al-Masa'il, 1426 H, kaca 344.
- ↑ Sistani, Taudhih al-Masa'il, 1393 H, kaca 298-299.
- ↑ Yazdi, Al-'Urwatul-Wutsqa, 1420 H, jilid 3, kaca 521.
- ↑ Ansariyan, Irfan Islami, 1386 H, jilid 6, kaca 272.
- ↑ Ansariyan, Irfan Islami, 1386 H, jilid 6, kaca 272.
- ↑ Ansariyan, Irfan Islami, 1386 H, jilid 6, kaca 272.
- ↑ Ansariyan, Irfan Islami, 1386 H, jilid 6, kaca 272.
- ↑ Amadi, Ghurar al-Hikam, 1410 H, kaca 423.
- ↑ Ibnu Abi al-Hadid, Syarh Nahj al-Balaghah, 1404 H, jilid 20, kaca 299, h417.
- ↑ Kulayni, Al-Kafi, 1407 H, jilid 4, kaca 87.
- ↑ Tamimi Amadi, Ghurar al-Hikam wa Durar al-Kalim, 1410 H, kaca 423, h80.
Daptar Pustaka
- Ibn Abi al-Hadid, Syarh Nahj al-Balaghah, diteliti ku Muhammad Abu al-Fadhl Ibrahim, Qom, Maktabah Ayatullah al-Mar'asyi al-Najafi, cetakan kahiji, 1404 H.
- Ibn Syabah, Hasan bin Ali, Tuhaf al-Uqul, Qom, Muassasah al-Nasyr al-Islami, 1363 H.
- Imam Khomeini, Sayyid Ruhullah, Tahrir al-Wasilah, Qom, Dar al-Ilm, cetakan kahiji, tanpa tanggal.
- Imam Khomeini, Sayyid Ruhullah, Istifta'at, Qom, Daftar Penerbitan Islam, tanpa tanggal.
- Imam Khomeini, Sayyid Ruhullah, Taudhih al-Masa'il (Muhasyi), diteliti jeung disahkeun ku Sayyid Muhammad Husaini Bani-Hasyimi Khomeini, Qom, Daftar Penerbitan Islam, cetakan ka-8, 1424 H.
- Imam Shadiq (a.s., disandarkeun), Misbah al-Syari'ah, Beirut, A'lami, cetakan kahiji, 1400 H.
- Ansariyan, Husayn, Irfan Islami, Qom, Dar al-Irfan, 1386 H.
- Payandeh, Abu al-Qasim, Nahj al-Fasahah, Qom, Dar al-Ilm, 1387 H.
- Tamimi Amadi, Abdul Wahid bin Muhammad, Ghurar al-Hikam wa Durar al-Kalim, diteliti ku Sayyid Mahdi Raja'i, Qom, Dar al-Kitab al-Islami, cetakan ka-2, 1410 H.
- Jawadi Amali, Abdullah, Tafsir Tasnim, Qom, Penerbitan Isra', cetakan ka-3, 1389 H.
- Hurr Amili, Muhammad bin Hasan, Wasail al-Syiah, Qom, Muassasah Al al-Bayt (a.s.), 1409 H.
- Hurr Amili, Muhammad bin Hasan, Hidayat al-Ummah ila Ahkam al-A'immah, Bunyad Pazhuhish-ha-ye Islami Astan Quds Razavi, 1412 H.
- Rawandi, Qutb al-Din, al-Da'awat, Madrasah al-Imam al-Mahdi (a.j.), 1366 H.
- Raza'i, Ali, و سلامت از نگاه پزشکی», Situs Warta Hawzah, ditingali tanggal 16 Ordibehesht 1399 H.
- Suri Laki, Husayn, "Falsafah Wajibna Puasa", Pasdar Islam, No. 228, Azar 1379 H.
- Shaduq, Muhammad bin Ali, Uyun Akhbar al-Ridha (a.s.), diteliti ku Mahdi Lajwardi, Tehran, Nashr Jahan, cetakan kahiji, 1378 H.
- Shaduq, Muhammad bin Ali, Man la Yahdhuruhu al-Faqih, diteliti ku Ali Akbar Ghafari, Qom, Dar al-Nasyr al-Islami, cetakan ka-2, 1413 H.
- Thabathaba'i, Sayyid Muhammad Husayn, al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an, Qom, Dar al-Nasyr al-Islami.
- Thabathaba'i, Sayyid Muhammad Husayn, Ta'alim al-Islam, dikumpulkeun ku Hadi Khosrowshahi, Qom, Penerbitan Bustan Kitab, 1387 H.
- Thabathaba'i Yazdi, Sayyid Muhammad Kazim, al-'Urwah al-Wutsqa (Muhasyi) Jilid 1, Qom, Dar al-Nasyr al-Islami, cetakan kahiji, 1419 H.
- Thabathaba'i Yazdi, Sayyid Muhammad Kazim, al-'Urwah al-Wutsqa (Muhasyi) Jilid 3, Qom, Dar al-Nasyr al-Islami, cetakan kahiji, 1420 H.
- Thabarsi, Hasan bin Fadhl, Jawami' al-Jami', diteliti ku Muassasah Nashr Islami, Qom, Jam'ah Mudarrisin.
- Thabarsi, Hasan bin Fadhl, Makarim al-Akhlaq, Qom, Nashr Syarif Razi, cetakan ka-4, 1412 H.
- Thusi, Muhammad bin Hasan, al-Amali, Qom, Dar al-Tsaqafah, cetakan kahiji, 1414 H.
- Allamah Hilli, Hasan bin Yusuf bin Muthahhar, Tadhkirat al-Fuqqaha', Qom, Muassasah Al al-Bayt (a.s.), cetakan kahiji, 1414 H.
- Iyasyi, Muhammad bin Mas'ud, Tafsir Iyasyi, diteliti ku Sayyid Hasyim Rasul Mahallati, Tehran, al-Maktabah al-Ilmiyah, cetakan kahiji, 1380 H.
- Qomi, Ali bin Ibrahim, Tafsir Qomi, diteliti ku Thayyib Musavi Jaza'iri, Qom, Dar al-Kitab, cetakan ka-3, 1404 H.
- «کاهش ۵ تا ۳۳ درصدی جرایم در ماه رمضان»، پایگاه خبری آفتاب», Aftab News, tanggal diterbitkeun: 26 Tir 1392 H, ditingali tanggal 16 Ordibehesht 1399 H.
- Kulayni, Muhammad bin Ya'qub, al-Kafi, Tehran, Dar al-Kutub al-Islamiyah, cetakan ka-4, 1407 H.
- Muassasah Da'irat al-Ma'arif al-fikih Islami, Farhang fikih sesuai Mazhab Ahl al-Bayt (a.s.), Qom, cetakan ka-2, 1385 H.
- Majlisi, Muhammad Baqir, Bihar al-Anwar, Beirut, Dar Ihya' al-Turats al-Arabi, cetakan ka-2, 1403 H.
- Muhaqqiq Hilli, Ja'far bin Hasan, Syara'i' al-Islam fi Masa'il al-Halal wa al-Haram, Qom, Asma'iliyan, cetakan ka-2, 1408 H.
- Mushkini, Ali, Musthalahat al-fikih, diteliti ku Hamid Ahmadi Jolfa'i, Qom, Muassasah Ilmi wa Tsaqafi Dar al-hadis, 1392 H/1434 H.
- Najafi, Muhammad Hasan, Jawahir al-Kalam fi Syarh Syara'i' al-Islam, Beirut, Dar Ihya' al-Turats al-Arabi, cetakan ka-7, 1404 H.
- «نظر مراجع عظام تقلید پیرامون روزهداری با ضعف جسمانی»، خبرگزاری رسمی حوزه،», Hawzah News, diterbitkeun: 16 Tir 1393 H, ditingali: 16 Ordibehesht 1399 H.
- «نقش روزه در تعالی انسان از منظر عرفان اسلامی», Warta Shabestan, diterbitkeun: 7 Ordibehesht 1401 H, ditingali: 12 Ordibehesht 1402 H.
- Nuri, Mirza Husayn, Mustadrak al-Wasail, Qom, Muassasah Al al-Bayt (a.s.), cetakan kahiji, 1408 H.
- Ya'qubi, Ahmad bin Ishaq, Tarikh Ya'qubi, Beirut, Dar Shadir, tanpa tanggal.
- [http://www.iranicaonline.org/articles/fasting